Update cookies preferences

Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi
Akademik Bilgi Sistemi

Doçent
MÜGE ÖZKAN ÖZBEK

Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi
Mimarlık Fakültesi
Şehir Ve Bölge Planlama Bölümü
Şehircilik Anabilim Dalı


Rumeli Demiryolu Hattının İzinde Mekânsal Dönüşüm: Sirkeci-Narlıkapı Arasında Ortadan Kaldırılan Vakıf Eserler ve Emlâk
Danışman - Yükseköğretim Kurumları tarafından destekli bilimsel araştırma projesi - Tamamlandı
, 27.01.2022
2022-16 Anadolu Türk Kentlerinin Kentsel Doku Tipolojilerine Prof. Kemal Ahmet Aru’nun Analizleri Üzerinden Sentaktik Metotlar ve Karşılaştırmalı Analizlerle Yeniden Bakmak
Yürütücü - Yükseköğretim Kurumları tarafından destekli bilimsel araştırma projesi - Tamamlandı
Bu araştırma projesi çıkış noktasını Kemal Ahmet Aru’nun morfolojik kent çözümlemeleri üzerine kurmuştur. Kapsamı ve sistematik yaklaşımıyla bu çalışma, Türkiye’de kentsel morfoloji çalışmaları arasında önemli bir referans oluşturmaktadır. Türk Kenti çalışmasında Aru farklı bölgelerindeki çeşitli şehirlerin kentsel dokularını inceleyerek, Türk şehirlerinin 14. ve 15. yüzyıllarda oluşan geleneksel Osmanlı merkezlerine ve kentlerin gelişme düzenlerine morfolojik bir dille yaklaşarak özgün bir literatür üretmiştir. Kentlerin ve kent parçalarının yapısını anlama ve analiz etmede birçok teknik, metot ve morfolojik çalışmalar dönemler boyunca uygulanmıştır. Kentsel tasarım ve diğer disiplinlerdeki yeni yaklaşım arayışları kentsel çevrede insan faktörünün önemini ortaya çıkarmıştır. Kentli tarafından benimsenmeyen kent çevreleri, sosyoloji, psikoloji, ekonomi gibi bilim dalları kent çevresinin oluşumunda davranışsal yaklaşımlar sağlamak açısından etkili disiplinler olmakla birlikte, kentsel çevreleri bir bütün olarak değil belli alanlarını inceleyebilen karmaşık bir sistem sunmaktadırlar. Bu durum da sonuçta kent mekânının değil belli bir kısmın problemine dayanarak oluşturulmaya ve bütüne yayılmaya çalışan bir çözüm arayışı olmaktan ileri gidememektedir. Mekân Dizimi (Space Syntax) yöntemi tüm bu bilim dallarından beslenerek mekânı sosyal bir olgu alarak görüp, çözüm ve sonuçlar çıkarmaktadır. Yerleşimlerin kendilerini yeniden sunmalarını sağlamak için yol açıcı ve ilerici olan bir morfolojik araç olarak, kentin arkasında yatan yeni metnin daha farklı bir şekilde okunabilmesi için Mekân Dizimi (Space Syntax) yönteminden bahsedebiliriz. Bu yöntemde, kentin fiziki çevresini, sosyal yapı ve bireyin kullanım şekilleri ile ilişkilendirerek bir tanım oluşturma çabası, ilk hareket noktasını oluşturmaktadır. “Mekân Dizimi” kavramı, mekânın sosyal ilişkilerle olan bütünselliğini içeren ve analitik bağlamda yerleşme kodlarını tanımlayan bir çok terimi içerir. Fiziksel verilerin analizinin tek başına bir yerleşmeyi tanımlayamayacağının anlaşıldığı günümüzde, insan davranış şekillerinin ve ilişkilerinin mekânın oluşumuna etkileri önemlidir. Bu mantık, yerleşmelerde, kapalı mekân kalitesinin önemli olduğu kadar, bu mekânları saran ve sınırlarını belirleyen açık mekânların da önemi üzerine durur. Projede, Prof.Kemal Ahmet Aru’nun 1970-75 yılları arasında morfolojik açıdan incelediği farklı bölge ve dokulardan seçilmiş kent örneklerinden Erzurum,Sivas ve Mardin kentlerine günümüz durumları ve kentsel büyüme ilişkileri üzerinden karşılaştırmalı analiz yöntemleri ile yeniden ele alışı hedeflemektedir. Kentsel doku tipleri olarak adlandırılan; Konsantrik Kent-Işınsal Kent,Semer Kent ve Yay Kent Tipleri özellikleri taşıyan bu kentler günümüze kadar yerleşim ızgarasında değişim ve büyüme eğilimleri göstermiş ve özellikle kent merkezini tanımlayan tarihi çekirdekte değişimler ve silinmeler olmuştur. Yaklaşık 40 yıllık bu zaman değişiminde Aru hocamızın literatüre katmış olduğu bu kent modellerinin sürekliliği veya çözülmesi, bu dokulardaki değişimlerin nedenleri, morfolojik araştırmalarda çok önemli yer tutan Mekan Dizimi (Space Syntax) analizleri yardımıyla incelenmiştir. , 17.01.2022
TAKSİM VE ÇEVRESİNİN TARİHSEL SÜREÇTE DEĞİŞEN MEKANSAL YAPISININ MORFOLOJİK TOPLUMSAL VE SENTAKTİK AÇIDAN ÇÖZÜMLEMELERİ
Yürütücü - ARAŞTIRMA PROJESİ - Tamamlandı
Beyoğlu ilçesinin tarihsel süreçte, imar hareketlerine, ekonomik, sosyal değişimlere ve merkezi ya da yerel yönetimlerin politikalarına bağlı olarak geçirdiği değişim, bugünkü mekansal yapıyı anlamak ve çözümlemek adına önem taşımaktadır. Dönemler boyunca kent belleğinde yer alan merkezcil kimliğiyle bir kültür ve mimari odak bölgesi olan Taksim Bölgesi’xxnin geçirdiği sosyo-mekansal değişiklikler, günümüzde bölgenin hafızalardaki çözülmesiyle başka bir noktaya gelmiştir.Bir morfolojik çözümleme yöntemi olan Mekan Dizimi (Space Syntax) yöntemi, yerleşimlerde oluşan bu yapısal dinamikleri ölçerek, zaman içinde oluşan değişimlerdeki kopuklukların veya bütünleşmelerinin nedenlerine dair tahminler üretir. Analizler sonucunda elde edilen verileri Mekan Dizimi yaya hareketliliği üzerinden tanımlar bütünleşmiş alanlar,insan hareketi açısından yoğunken, ayrışmış alanlarda ise bu hareket kopuk ve zayıftır. Mekan Dizimi yöntemi bu değişen dinamiklerin nedenlerini fizik mekandaki izler üzerinden tarif eder. Taksim Bölgesinin önemli bir yaya mekanı olduğunu düşündüğümüzde, değişen hareketin nedenlerini araştırmak, hangi mekansal bozulmaların veya iyileştirilmelerin nerelerde olduğu sorusuna cevap verecektir. Taksim Meydanı,Tarlabaşı özelindeki değişimler sosyal örüntülerde ve mekan kullanım kalitesinde nasıl ve neden değiştiğine dair yapılacak araştırma projesi, Mekanın bir sosyal olgu olduğu kavramının altını çizerek, tanık olduğu dönemleri bu yaya hareketi omurgası etrafında çözümleyecektir. , 20.04.2018
BELLEK SÜREKLİLİĞİ BAĞLAMINDA AYVALIK LİMAN KENTİNDE KENTSEL DOKU ÖRÜNTÜLERİ
- Yükseköğretim Kurumları tarafından destekli bilimsel araştırma projesi - Tamamlandı
Yerleşimin mekânsal kurgusunun bu özgün yapısını, kenti oluşturan birçok bileşen üzerinden anlamak mümkündür. Bina ölçeğinden yol sisteminin izlerine, doğal yapının etkilerinden kamusal mekânların eklemlenmesine kadar ki oluşumlar, bizlere o yer hakkında ipuçları vermektedir. Bir liman yerleşimi olarak da, fabrikaların ve gümrük binası gibi diğer kamu binalarının mekânsal organizasyonu kendine özgü bir kıyı kullanımını belirlemiştir. Bu kıyı kullanımı ile birlikte Ayvalık’ın morfolojik kurgusunda üretim-ticaret ve yönetimsel faaliyetler ile konut alanlarının ilk bakışta ayrışmış olduğu söylense de, daha derinlemesine bir inceleme yapıldığında bu ilişkilerin iç içe geçtiği görülebilir. Örneğin konutların zemin katında ayrı bir girişi olan atölyeler, zeytinyağı ve şarap üretim alanları olarak kullanılmış olup, kentin ekonomisinin bir parçasını oluşturmuştur. Kıyı ile oluşan diğer bir ilişki biçimi ise konut alanlarından kıyıya dik inen sokaklar ile oluşan rüzgâr koridorlarıdır. Ayrıca kentsel yaşam alanları olarak sokaklarla birlikte kiliselerin önemli birer odak ve nirengi noktaları olduğu bilinmektedir. Bu özelliklerinin yanı sıra kiliselerin etrafında oluşan meydancıklar, yaşayanların buluşma ve toplanma noktalarını tanımlamaktadırlar. Kimlik katmanlarının çözümlenmesinde kullanıldığı gibi, bu çalışma özelinde de, kapılar, kentsel izlekler ve bu izleklerin oluşturduğu sosyal-mekânsal odaklar üzerinden, Ayvalık Tarihi Liman Kenti’ni analiz etmeye yönelik metodik yaklaşımın belirlenmesinde etkili olmuştur. Aynı zamanda, çalışmanın kavramsal altlığını oluşturmuştur. , 15.04.2016
TARİHİ YARIMADA BÜTÜNÜNDE HANLAR BÖLGESİ VE ÇEVRESİNİN MEKAN İLİŞKİLERİ VE HAREKET EKONOMİSİ ÇERÇEVESİNDE İNCELENMESİ
Yürütücü - Yükseköğretim Kurumları tarafından destekli bilimsel araştırma projesi - Tamamlandı
Hanlar Bölgesinin dönemler boyunca geçirdiği morfolojik değişimleri mekansal olarak sosyal yapı ile birlikte okumak , 10.05.2013
CUMHURİYET’TEN GÜNÜMÜZE MİMARİ KENTSEL ÖLÇEKTEKİ YARIŞMALARIN TARİHSEL ARKA PLANI
Araştırmacı - Yükseköğretim Kurumları tarafından destekli bilimsel araştırma projesi - Tamamlandı
Cumhuriyet dönemi baz alınarak tüm mimari ölçek yarışmaların dönemin politik arka planlarıyla nasıl bir ilişkisi olduğunun araştırılması , 24.12.2008
ALAPLI (ZONGULDAK) KENT MERKEZİ VE KIYI DOLGU ALANI DÜZENLEME SÜRECİ - KENTSEL TASARIM PROJELERİ
Araştırmacı - Diğer kamu kuruluşları (Yükseköğretim Kurumları hariç) - Tamamlandı
Alaplı sahil bölgesi ve dere boyu kentsel tasarım projesi tasarım. Alaplı (Zonguldak) Belediyesi’nin talebi üzerine, Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi MimarlıkFakültesi Şehir ve Bölge Planlama Bölüm Başkanlığı’nca oluşturulan ve içinde yer aldığım ekip tarafından 1 Aralık2006 – 1 Haziran 2007 tarihleri arasında “Alaplı Dolgu Alanı ve Kent Merkezi Kentsel Tasarım Projeleri”hazırlanmıştır. , 01.01.2007
FATİH ZEYREK’ TE 2 . GRUP ESKİ ESER RESTORASYONU PROJESİ
Araştırmacı - Diğer kamu kuruluşları (Yükseköğretim Kurumları hariç) - Tamamlandı
MSÜ Döner Sermaye projesi kapsamında Zeyrek te 2 derece eski eserin restitüsyon ve restorasyon projelerinin çizilmesi , 01.01.2005
Karadeniz Ereğlisi Fuar Alanı Kolaylık ve Yönetim Tesisleri Sergi Buluşma Tesisi
Araştırmacı - Diğer kamu kuruluşları (Yükseköğretim Kurumları hariç) - Tamamlandı
Karadeniz Ereğlisi MSÜ Rektörlüğü Döner Sermaye işbirliği ile,Karadeniz Ereğlisi Fuar Alanı Kolaylık ve Yönetim Tesisleri Sergi Buluşma Tesisi projelerinin tasarımı -çizimi ve uygulanması , 02.01.2002
BEYKOZ BÖLGE PARKI PROJESİ
Araştırmacı - Diğer kamu kuruluşları (Yükseköğretim Kurumları hariç) - Tamamlandı
MSÜ Döner Sermayesi kapsamında Beykoz Bölge Parkı 1 500 ölçekte projelerinin çizilmesi raporların oluşturulması , 01.01.2001